Wyspa Šolta - Imperium dzikiej przyrody w pobliżu Splitu
Wyspa Šolta - Imperium dzikiej przyrody w pobliżu Splitu
Wyspa o dwóch obliczach
Wyspa Šolta znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie Splitu oraz Trogiru i jest częstym celem żeglarzy, którzy rozpoczynają lub kończą czarter w jednej z jej zatok. Jednak Šolta to coś więcej niż tylko wygodne zakwaterowanie dla żeglarzy w okolicach Splitu- to wyspa iliryjskich legend, antycznych stawów rybnych, średniowiecznej poezji, bogatych tradycji morskich oraz coraz bardziej docenianej enologii i typowych śródziemnomorskich specjałów gastronomicznych.
Šolta ma osiem osad: Gornje, Srednje i Donje Selo, centrum administracyjne Grohote we wnętrzu wyspy - a ich portami są dzisiejsze Rogac, Nečujam, Stomorska i Maslinica. Wszystkie leżą od strony kontynentu i obecnie są główną areną letnich wydarzeń na tej wyspie. Dla pełnego obrazu warto dodać, że wszystkie osiem miejscowości położonych jest wzdłuż jedynej na wyspie drogi, która biegnie ze wschodu na zachód i ma tylko czternaście kilometrów długości.
Dzięki rozwojowi mariny miasto poszerzyło ofertę dla żeglarzy, którzy mogą spróbować wykwintnych specjałów z owoców morza w pięknych restauracjach Maslinicy. Głównym portem wyspy Šolta jest Rogač, położony w jej północnej części, z nowo wybudowanym dokiem dla liniowców, ale także ze starym nabrzeżem, rozciągającym się od stacji benzynowej aż do wnętrza zatoki, która jest dziś ładną, małą komercyjną przystanią. Prócz cumowania, żeglarze często przybywają do miejscowości Rogač, aby zatankować paliwo, ponieważ czas oczekiwania jest tutaj dziesięciokrotnie krótszy niż w Splicie.
W odległości około pół mili od Rogača, w kierunku południowo-wschodnim, zobaczymy największą i najgłębiej wciętą w ląd zatokę wyspy Šolta, Nečujam. W Piškerze, jednej z najlepiej ukrytych zatoczek Nečujamu, cesarz Dioklecjan miał staw rybny, o czym świadczy podwodny mur- przy wejściu do zatoki, na głębokości zaledwie jednego metra- łatwo osiągalny nawet dla nurkujących bez butli. Nečujam inspirował również ojca literatury chorwackiej, Marko Marulicia, który spędził tam dużo czasu, tworząc swoje arcydzieła inspirowane spokojem i harmonią tego miejsca.
Dwie mile od Nečujamu znajduje się słynna Stomorska, stosunkowo mała przystań z licznymi kamiennymi domami wzdłuż nabrzeża. W tym najstarszym miasteczku na wyspie rozpoczął się rozwój turystyki żeglarskiej na Šolcie. Mieszkańcy Stomorskiej od wieków słynęli z imponującej floty drewnianych żaglowców, które służyły do transportu wina, oliwy, fig i drewna.
Wyruszając z bezpiecznej przystani jednego z portów w głąb wyspy, przenosimy się w inny wymiar czasoprzestrzenny. Czas we wnętrzu Šolty po prostu się zatrzymał. Znajdziemy tu winnice, pielęgnowane przeważnie przez młodych winiarzy zaangażowanych w projekt rewitalizacji autochtonicznej odmiany winorośli „dobričić”.
Wyspa jest pełna gajów oliwnych, ponieważ uprawa oliwek jest obecnie główną działalnością rolniczą na wyspie, a ku radości turystów rozwija się również pszczelarstwo, dzięki któremu - podczas wizyty w środkowej części Šolty - można delektować się najwyższej jakości miodem. Od Grohote w kierunku zachodnim znajdują się Srednje i Donje Selo, oba zachowane niemal w oryginalnym kształcie, z kamiennymi domami i kościołem pośrodku małego placu. Właśnie połączenie tradycji i nowoczesności przydaje Šolcie nieodpartego uroku, który sprawia, że wyspa ta staje się coraz atrakcyjniejszym miejscem dla żeglarzy.
Płynąc przez Splitska vrata (przesmyk pomiędzy wyspami Šolta i Brač – przyp. tłum), przedostajemy się na południową stronę wyspy, zwaną przez miejscowych Izvanje. Pierwsza zatoka nazywa się Livka. Jest to miejsce znalezisk hydroarcheologicznych, atrakcyjna destynacja dla nurków oraz przyjazne miejsce na nocleg na jachcie, gdy wieją północne lub południowe wiatry. Ku zachodowi rozciąga się głęboko wcięta i piękna zatoka Stračinska, z malowniczymi plażami oraz domkami rybackimi i letniskowymi.
Płynąc dalej na północny zachód, pośród wysokich, pionowych skał, które opadają ostro w głąb morza, napotykamy dwie piękne, ukryte zatoki, Grabova i Senjska, na końcu których znajduje się kilka małych domków i pięknych plaż. Według legendy iliryjska królowa Teuta miała tutaj swoje pałace.
Następnie mijamy dwie mniejsze zatoczki: Lučica i Jorja, gdzie znajdziecie boje cumownicze. Dalej leży najsłynniejsza na wyspie południowa zatoka Tatinja. Jest ona podzielona na trzy odnogi, a w każdej z nich znajdziemy kilka małych domków i przystani dla łodzi rybackich. Dalej na północny zachód znajduje się kilka mniejszych zatok. Najpiękniejszą i zarazem najbardziej osłoniętą z nich jest Zaglav.
Oprócz większych zatok, na południowym wybrzeżu Šolty można znaleźć wiele zatoczek odpowiednich do cumowania małych łodzi w czasie dobrej pogody, w prawdziwie robinsonowskim pustelniczym otoczeniu, jak zatoka Paganica. Trzeba jednak wykazać się tu znajomością technik cumowania przy skałach, dlatego też nie polecamy nocowania w tych małych zatokach, jeśli nie masz doświadczenia.
Za cyplem Marinča na zachodnim krańcu wyspy ukaże nam się wspaniały widok na ciąg wysp wieńczących zachodnie nabrzeże Šolty, a za nimi najbardziej znana zatoka morska na wyspie - głęboko wcięta i ukryta Šešula. Znajdziemy tu dwie restauracje z bezpłatnymi miejscami do cumowania dla gości. Jest tutaj również najstarszy na wyspie wapiennik - na Šolcie wypalano bowiem wapno już w czasie, gdy cesarz Dioklecjan budował pałac, dlatego też mówi się, że to Šolta zbudowała Split.